Krachtig en tegelijk ook zeer beperkend
Dat Instagram het krachtigste platform is om je naamsbekendheid te vergroten, is een belangrijke definiëring. Het is namelijk géén platform dat je als een online portfolio moet benaderen. Daarvoor is de UI (User Interface, of hoe de app gebouwd is om door jou gebruikt te worden) te eenzijdig geprogrammeerd. Instagram werkt enkel in de verticale modus (met uitzondering van IGTV videos) om beelden te tonen. Verticale beelden worden dus nagenoeg volledig getoond, horizontale beelden vullen amper een derde van je scherm. Een horizontale foto zal dus sneller de afleiding hebben van een volgende foto. Ben je geen wereldberoemde fotograaf, maar post je toch enkel horizontale beelden, dan zal je “bereik” op Instagram beperkt zijn.
Fotografen moeten dus zeer bewust omgaan met Instagram, anders is het allemaal verloren moeite. Alles wat met marketing te maken heeft, is voor veel fotografen het meest vervelende luik van hun beroep. Nog vervelender dan de boekhouding. Je kan dus maar best zorgen dat je het niet voor niets doet.
Merken en influencers
Als fotograaf maak je de keuze: of je maakt foto’s die specifiek bedoeld zijn voor Instagram, of je post foto’s die in de lijn liggen van wat je commercieel beoogt te doen.
De eerste groep bestaat uit fotografen die foto’s maken waarbij ze zoveel mogelijk “likes” en nieuwe volgers nastreven. Waar die likes en volgers vandaan komen, maakt niet uit. Het is de kwantiteit en niet de kwaliteit van de interacties die telt. Om het wat makkelijk, en onterecht minachtend, uit te drukken zijn dit de influencers onder de fotografen. Ze zullen commerciële successen boeken als ze meer dan 50.000 volgers en een groot “engagement” hebben. Dat engagement gaat naar beneden hoe meer volgers ze krijgen, ze moeten dus steeds harder werken om procentueel evenveel interacties per post te bekomen. En die interacties vertegenwoordigen de waarde van hun account.
De andere groep fotografen streeft naar een zo groot mogelijk bereik binnen een afgebakende commerciële doelgroep, ze gedragen zich als een “Brand”, een merk dus. Als je als fotograaf reeds commercieel actief bent in de fysieke wereld, dan moet je Instagram benaderen met de technieken die merken toepassen.
Marketingtaal begrijpen, maar zeker niet spreken
Bereik en interacties geven je een duidelijk beeld van het engagement dat je hebt bij je doelpubliek. Het is helemaal niet belangrijk dat je weet wat ik met dit zinnetje bedoel. Dit is marketingtaal en net deze taal en het begrip ervan, heeft ertoe geleid dat Instagram als een commerciële app aanvoelt. Gooi daar nog eens concepten als “het algoritme” bovenop en je krijgt al helemaal het gevoel dat je integriteit als fotograaf te grabbel wordt gegooid. Maak je nog wel de beelden die jou persoonlijk raken? Of maak je enkel nog beelden om een supercomputer ergens in de woestijnen van California te pleasen?
Gelukkig is het niet allemaal zo zwartwit of negatief (pun intended). Hoewel er wel degelijk heel wat rekensommetjes gemaakt worden vooraleer je volgers een nieuwe post te zien krijgen, krijgen ze wel nog altijd jouw post te zien. Met andere woorden: jij hebt nog steeds alle controle over de inhoud die je deelt. En wat blijkt, hoe authentieker die inhoud, hoe meer je publiek zal reageren. Heeft je publiek echter het gevoel dat je naar de wil van het algoritme inhoud maakt, dan zullen ze ervan vervreemden en minder interacties aangaan. En net dat is tegen de wil van het algoritme. Het lijkt wel een paradox, maar dat is het niet.
Nagenoeg alle grote merken zijn zich er al veel langer van bewust dat authentieke inhoud veel duurzamer scoort dan platte commerciële volg advertenties. Wij gebruiken allemaal voortdurend supercomputers. Maar net omdat we “accepteren” dat die onpersoonlijke computers deel uitmaken van ons leven, verlangen we wel dat het een meerwaarde schenkt aan emoties en connecties. Vandaar die enorme hunkering binnen de marketingwereld naar “authenticiteit”.
Make us care?
Zoals ik reeds stelde moeten fotografen die een commerciële intentie hebben, zich op Instagram als een merk gedragen. En vandaag geldt voor elk merk dat, boven het aanbod van een kwalitatief goed en eerlijk product, een bijzonder “merkverhaal” primeert.
Jezelf onderscheiden van de concurrentie enkel en alleen op basis van de kwaliteit van je foto’s, dat is een onmogelijke opgave. Zonder een goed merkverhaal vallen jouw foto’s in de virtuele bak met miljoenen beelden, die dagelijks geproduceerd worden. Dan mag je al heel wat zelfvertrouwen bezitten, het blijft naïef te denken dat jouw potentiële klanten je daartussen gaan vinden en aanzien als “de beste fotograaf” voor hun doeleind. Je klanten zijn zelf geen fotografen en hebben niet het geoefende oog, dat de fotografische kwaliteiten kan onderscheiden tussen jou en die van een collega.
Als fotograaf moet je dus jezelf in de markt plaatsen, door je als een merk te profileren. Je moet je doelpubliek een idee te geven van wie jij bent en waar jij voor staat. Dat je knappe beelden maakt, dat staat buiten kijf. Maar mensen willen weten met wie ze te maken hebben. Hoe beter je eigen verhaal, hoe meer je foto’s voor hen gaan betekenen. Ben je van het principe dat jouw foto’s voor zich moeten spreken, dan valt daar niets tegen in te brengen. Mijn stelling is echter dat Instagram je botweg zal negeren. In een kunstgalerij gelden andere regels, daar staat een werk mooi op zichzelf. In het universum van sociale media, gaat het eerst over jouw authentieke verhaal en dan pas over de beelden die je maakt.
Studio Diewke
Mijn collega bij CVO De Verdieping en fotografe, Diewke Eerdekens (@studiodiewke) heeft dit proces lang uitgesteld. Net zoals nagenoeg alle fotografen die ik ken, staat zij liever achter de camera, dan ervoor. Plaatst ze anderen in de spotlight en niet zichzelf.
Begin december werkte ze aan haar nieuwe daglicht studio. Toen deze, na een dagje hard labeur, af was, rustte ze even uit op haar krukje en nam haar echtgenoot de camera in zijn handen. Het resultaat was een wat onscherpe, maar zeer intrigerende foto. Deze keer verwijderde ze de foto niet, beter nog, ze besloot hem op Instagram te posten en vergezelde het beeld met een ontluikende tekst over zichzelf en waarom ze fotografeert.